Medycyna bez tajemnic: Page 2 - Nerki
Co to są nerki?
Nerki to parzyste narządy znajdujące się w jamie brzusznej, które pełnią kluczową rolę w regulacji składu płynów ustrojowych, wydzielaniu hormonów oraz utrzymaniu równowagi elektrolitowej w organizmie. Każda nerka ma kształt fasolki i jest umieszczona po obu stronach kręgosłupa, tuż pod żebrami. Ich funkcjonowanie jest niezbędne do usuwania produktów przemiany materii, kontrolowania ciśnienia krwi oraz regulowania poziomu elektrolitów jak sód, potas, i wapń.
Funkcje nerek
Nerki filtrują krew, usuwając z niej zbędne substancje, które następnie są wydalane z organizmu w postaci moczu. Oprócz tego, nerki:
- Regulują objętość płynów poprzez kontrolę ilości wytwarzanego moczu.
- Wydzielają hormony takie jak renina, która pomaga w regulacji ciśnienia krwi, oraz erytropoetyna, która stymuluje produkcję czerwonych krwinek.
- Filtrują toksyny i substancje obce, chroniąc organizm przed zatruciem.
- Utrzymują równowagę kwasowo-zasadową, zapobiegając zakwaszeniu organizmu.
Choroby nerek
Choroby nerek mogą być wynikiem wielu czynników, w tym genetyki, stylu życia, infekcji, czy problemów z krążeniem. Najczęstsze schorzenia to:
- Nadciśnienie tętnicze - może prowadzić do uszkodzenia naczyń krwionośnych w nerkach.
- Cukrzyca - jest główną przyczyną przewlekłej choroby nerek (PChN).
- Kamienie nerkowe - powodują ból i mogą blokować przepływ moczu.
- Nefropatia zaporowa - wynikająca z przeszkód w odpływie moczu.
- Choroby autoimmunologiczne, takie jak toczeń czy kłębuszkowe zapalenie nerek.
Wczesne wykrycie tych chorób jest kluczowe dla skutecznego leczenia i zapobiegania dalszym komplikacjom, takim jak niewydolność nerek.
medycyna bez tajemnic page 2 nerkiObjawy i diagnostyka
Objawy chorób nerek mogą być subtelne lub całkowicie nieobecne na wczesnym etapie. Typowe symptomy obejmują zmęczenie, obrzęki, zmniejszoną ilość moczu, bóle w okolicy lędźwiowej, czy zmiany w kolorze i zapachu moczu. Diagnostyka obejmuje:
- Badania krwi, np. kreatynina, urea, eGFR (szacunkowa filtracja kłębuszkowa).
- Analiza moczu w poszukiwaniu białka, krwi czy bakterii.
- Ultrasonografia nerek, aby ocenić ich strukturę i funkcjonowanie.
- Biopsja nerki w celu dokładnej diagnozy patologicznej.
Wczesne badania są istotne, ponieważ umożliwiają wprowadzenie leczenia, które może spowolnić lub zatrzymać progresję choroby.
Leczenie i zapobieganie chorobom nerek
Leczenie zależy od rodzaju i stopnia zaawansowania choroby. Obejmuje ono:
- Kontrolę nadciśnienia i cukrzycy poprzez dietę, leki i zmianę stylu życia.
- Leki moczopędne, aby zmniejszyć obrzęki.
- Dializę w przypadku zaawansowanej niewydolności nerek.
- Transplantacja nerki jako ostateczne rozwiązanie.
Prewencja chorób nerek skupia się na zdrowym stylu życia, regularnych badaniach kontrolnych, odpowiedniej ilości płynów, zdrowej diecie niskosolowej oraz kontroli masy ciała. Warto również unikać nadmiernego stosowania leków przeciwbólowych oraz suplementów diety, które mogą uszkadzać nerki.